Teknik SEO’nun önemli çalışma alanlarından biri olan structured data (yapısal veri); arama motoru botlarının web sayfalarını anlamlandırma düzeyini geliştiren ve SERP görünümünü zenginleştiren kod blokları olarak tanımlanabilir.
Birçok farklı yapısal veri türü vardır ve web sayfasının içeriğine, hedefine ve kapsamına bağlı olarak ihtiyaç duyulan yapısal veri değişkenlik gösterir.
Örneğin; bir e-ticaret sitesindeki ürün sayfaları için Product Schema ideal yapısal veri türüyken bir blog içeriğinde genellikle Article Schema ya da FAQ Schema tercih edilir.
Structured Data (Yapısal Veri) Kullanmak Neden Önemlidir?
Structured data’nın neden önemli olduğuna arama motoru botları ve kullanıcılar açısından ayrı ayrı bakmak gerekir.
Yapısal veriler, arama motoru botlarının web sayfalarımızı anlamlandırma düzeyini geliştirir ve böylelikle ilgili web sayfasıyla organik görünürlük hedeflediğimiz sorgularda pozisyonlarımızın iyileşmesini destekler.
Tabi SEO’nun diğer tüm çalışma alanlarında olduğu gibi burada da web sayfalarımıza structured data entegre ettikten sonra SEO görünürlüğünün %100 gelişeceği yaklaşımı yani bir “kesinlik” söz konusu değildir.
Kullanıcı açısından baktığımızda yapısal veriler, web sayfasının SERP (Search Engine Result Page – Arama Motoru Sonuç Sayfası) görünümünü şekillendirmesi itibariyle önemlidir.
Sıralama sonuçlarındaki görünümü zenginleştiren yapısal veriler bu özellikleri ile;
- Web sayfasının Google sonuçlarında daha fazla alan (pixel) kaplamasını sağlar.
- Kullanıcıların dikkatini çekerek CTR (Click-Through Rate – Tıklama Oranı) gelişimini destekler.
- Profesyonel bir görünüm sunarak marka algısının gelişmesine yardımcı olur.
En Sık Tercih Edilen Yapısal Veriler
Bir önceki satırlarda da ifade ettiğimiz üzere birçok farklı yapısal veri türü vardır ve web sayfasının içeriğine ve ihtiyacına bağlı olarak tercih edebileceğimiz yapısal veri değişkenlik gösterebilir. Web dünyasında en sık tercih edilen yapısal verileri ise şu şekilde sıralayabiliriz;
- BreadcrumbList
- Product
- FAQ
- Article
- Review
- Organization
- Recipe
- How To
Burada sıraladığımız yapısal verilerin içeriklerine genel hatlarıyla bakmak istersek;
BreadcrumbList Schema
BreadcrumbList; kullanıcıların, web sayfaları arasında gezinmesine yardımcı olarak kullanıcı deneyimini destekleyen ve ilişkisel internal link akışı noktasında hedeflediğimiz ağı geliştiren breadcrumb yapısının arama motoru botları tarafından anlamlandırılmasına ve sıralama sonuçlarında gösterilmesine yardımcı olan bir schema türüdür.
https://schema.org/BreadcrumbList
Product Schema
Product, bir ürünün;
- Kategorisi
- Markası
- Fiyatı (Minimum ve maksimum fiyat da olabilir.)
- Stok Durumu
- Görseli
- Açıklaması
- URL’i
ile ilgili detayların yer aldığı bir yapısal veri türüdür. Çoğunlukla e-ticaret sitelerinde ürün sayfaları için tercih edilen bu yapısal veri türü, sunulan hizmeti detaylandırmak adına da kullanılabilir.
Product schema, özellikle rekabetçi fiyatlara ve havuç ürünlerde stoğa sahip olan markaların SERP görünümlerini şekillendirerek pazarda az bulunan ürün gruplarında CTR’yi belirgin şekilde geliştirerek dönüşümü destekleyebilir.
https://developers.google.com/search/docs/appearance/structured-data/product
FAQ Schema
FAQ Schema, web sayfamız içerisinde yer alan soruları ve yanıtları sıralama sonuçlarına yansıtmamızı sağlayarak profesyonel ve fayda odaklı bir SERP görünümünü desteklerken arama motoru botlarının web sayfamızın içeriğini anlamlandırma sürecini geliştiren bir yapısal veri türüdür.
FAQ schema, çoğu zaman sıralama sonuçlarında daha geniş yer kaplamak için de kullanılır. Nitekim Google bu kullanımın önüne geçmek adına sıralama sonuçlarında gösterilen soru-cevap alanlarını iki ile sınırlamıştır.
https://developers.google.com/search/docs/appearance/structured-data/faqpage
Article Schema
Article Schema, bir makalenin yazarını, özetini, yayınladığı tarihi, yayıncısını, başlığını ve daha birçok detayını arama motoru botlarına ifade etmemize yarayan bir yapısal veridir. Bu noktada article schema kapsamında BlogPosting yapısal verisinin de kullanılabileceğini ifade etmek gerekir.
Web sitemizin blog bölümünde yer alan içeriklere article schema entegre ederek içeriğe ilişkin detayların arama motoru botları tarafından anlamlandırılmasına yardımcı olabiliriz.
https://schema.org/BlogPosting
https://developers.google.com/search/docs/appearance/structured-data/article
Review Schema
Review Schema, web sayfası içerisinde sunulan ve kullanıcı tarafından değerlendirilen hizmetin ya da ürünün sıralama sonuçlarında görünmesini ve böylelikle zengin bir sıralama sonucu görünümü elde edilmesini ve ilgili değerlendirmeleri arama motoru botlarının anlamlandırmasını kolaylaştırır.
Review yapısal veri ile ilgili detay kullanım için; https://schema.org/AggregateRating
Organization Schema
Organization Schema, bir organizasyonunun kurucus, logosu, adresi, iletişim bilgileri, sosyal medya hesapları vb. detaylarını içeren yapısal veri türüdür.
https://schema.org/Organization
https://developers.google.com/search/docs/appearance/structured-data/logo
Recipe Schema
Recipe Schema, bir yemeğin malzemeleri, hazırlanma ve pişirmesi süresi, hangi adımlarla hazırlanması gerektiği, besin değeri ve kategorisi (çorba, tatlı vb.) gibi detayları (birçok farklı detay daha eklenebilir) arama motoru botlarının anlamlandırmasına yardımcı olarak kullanıcıların tariflerimizi bulmasına yardımcı olabilecek bir yapısal veri türüdür.
https://developers.google.com/search/docs/appearance/structured-data/recipe
How To Schema
How To Schema, bir işi ve/veya işlemi yapabilmek için takip edilmesi gereken adımların detaylandırıldığı yapısal veridir. Örneğin; banyo fayansı nasıl döşenir ya da lamba nasıl takılır gibi adım adım takip edilmesi gereken süreçler için kullanılmalıdır.
https://developers.google.com/search/docs/appearance/structured-data/how-to
Yapısal Veri Biçimleri
Google’ın official kaynaklarıyla doğruladığı üç yapısal veri biçimini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;
- JSON-LD
- Mikro Veri
- RDFa
Yine Google’ın bu noktadaki tavsiyesi, uygulamanın en kolay biçimi olan JSON-LD formatının kullanılmasıdır. Elbette kurallara uygun oluşturulan tüm yapısal veri biçimleri arama motoru botları için aynı değere ve anlama sahiptir.
JSON-LD
Sayfa kaynak kodu içerisine doğrudan eklenebilen JSON-LD; script tag’leri arasında Javascript olarak çalışan bir yapısal veri işaretleme formatıdır.
Mikro veri ve RDFa’dan farkı, sayfanın HTML kodu içerisinde değil ayrı bir script yapısında çalışmasıdır. Dolayısıyla yapısal veriyi oluştururken yapılacak bir hata HTML’i etkilemez. JSON-LD’nin bu yönüyle Google’ın da tercih ettiği yapısal veri biçimi olduğunun altını çizebiliriz.
Mikro Veri
Yapılandırılmış verileri işaretlemek adına kullanılan mikro veri, HTML bir yapıdır ve web sayfasının HTML’i içerisine eklenir. Çoğu zamaniçerisine yer alsa datag’leri arasına da eklenmesinde bir sakınca yoktur.
RDFa
HTML 5 uzantısı olan RDFa, head ve body tag’leri içerisine eklenebilir ve bağlantılı verileri destekler.
Yapısal Veriler Web Sayfalarına Nasıl Eklenir?
Yapısal veri entegrasyonunda hangi formatın tercih edildiği fark etmeksizin kod parçasının web sayfasının kaynak kodu içerisinde ilgili alana eklenmesi gerekir.
Örneğin; JSON-LD script içerisinde çalışırken Mikro Veri HTML bir yapıdır. Burada en çok tercih edilen ve bir önceki satırlarda da belirtildiği üzere Google’ın da uygulamada tavsiye ettiği JSON-LD formatındaki yapısal verilerin entegrasyonuna kısaca bakacağız.
JSON-LD formatında yapısal veri oluşturmayı sağlayan ve dinamik bir yapıda çalışan tool’lar vardır. Örneğin; https://jsonld.com/json-ld-generator/ web sitesinde Local Business, Organization ve Person yapısal verilerini basit bir araç ile oluşturabilir ve sayfa kaynak kodu içerisine ekleyebilirsiniz. Tabi burada sürecin otomatize edilmesi gerekliliği ortaya çıkar. Dolayısıyla ilgili schema yapılarını belirli rule’lar çerçevesinde oluşturacak ve sayfa içerisindeki mevcutsa kaynak kod içerisine ekleyecek kod bloklarına yani yazılımcı desteğine ihtiyaç vardır.
WordPress gibi popüler bir altyapı ile çalışan web sitelerinde ise Yoast SEO, Rank Math ve Schema vb. eklentiler süreci otomatize etmek adına yardımcı olacaktır. Tabi burada da manuel müdahale edilmesi gereken alanlar olabilir.
Örneğin; bir web sayfasına FAQ schema ekleyeceğinizi düşünelim. Burada kodu manuel bir şekilde oluşturmanız ve doğrudan CMS’den sayfa içeriğinin sonuna eklemeniz gerekir.
FAQ Schema yapısını oluştururken kullanabileceğiniz ücretsiz bir kaynak; https://saijogeorge.com/json-ld-schema-generator/faq/
Tabi özel yazılımlarda bir rule kapsamında web sayfası içerisinde yer alan soruların FAQ Schema (elbette JSON-LD) yapısına uygun bir şekilde sayfa kaynak kodu içerisinde de yer alması sağlanabilir.
Structured Data’lar Nasıl Test Edilir?
Yapısal verileri, web sayfalarında ilk anda doğru bir şekilde entegre edebilmek adına hazırlık aşamasında test etmek ve varsa hataları düzeltmek gerekir. Böylelikle Googlebot’a hatalı bir yapı sunmamış olursunuz.
Bu kontrolleri yapmayı sağlayan birçok alternatif araç vardır fakat ben Rich Result Test ve Schema Validator’ı tercih ediyorum. Kullanımları çok kolay olan bu iki araçta testleri yaparken kod yapısı ya da URL üzerinden ilerleyebilirsiniz. Tercih tamamen sizin.
Rich Result Test’e bakalım hızlıca. Google’ın sunduğu ücretsiz araçlardan biri olan bu tool’un arayüzü oldukça basit.
İster URL ister kod üzerinden test işlemi yapabilirsiniz. URL’de doğrudan ilgili URL’i ekleyerek Test URL butonuna tıklamalısınız. Kod kısmında ise hazırladığınız script’i ekleyerek test sonucunu anlık görebilirsiniz. Tool script’in yer aldığımı html tag yapısını otomatik eklediğinden dolayı script’i yapıştırmanız yeterli.
Kodunuzda düzeltilmesi gereken bir hata ya da eklenebilecek potansiyel bir alan varsa bu testin sonucunda karşınıza çıkar.
Schema Markup Validator da aynı yapıda çalışır. Tool’ların kurguları ve özellikleri aynıdır. Dolayısıyla dilediğinizi tercih edebilirsiniz. Belki çok ufak bir fark ile Schema Validator’ın daha hızlı olduğunu söyleyebilirim. Tool’un kod kısmındaki test yapısı şöyle;
Bu tool’ları kullanarak yapısal verilerin doğruluğunu teyitlediniz, canlıya çıktıktan sonra kontrol ettiniz fakat bir geliştirmeden yapısal verileriniz etkilendi ve artık doğru çalışmıyor. Bunu nereden görebilirsiniz? İşte bunun için Search Console’un Geliştirmeler (Enhancements) sekmesini izlemelisiniz.
Geliştirmeler alanında Google’ın web sayfalarınızda keşfettiği yapısal veri türlerini ve bu yapısal verilerin geçerli olup olmadığını görebilirsiniz. Eğer yayında olan bir web siteniz varsa ve ilk kez yapısal veri entegrasyonu yapıyorsanız, botların bu entegrasyonu ne zaman fark etmeye başladığını görmek adına da iyi bir grafik.
Tabi diğer taraftan yapısal verilerde yaşadığınız sorunları ve bu sorunların hangi sayfalarda, hangi veri türünden dolayı olduğunu bu alanda bulabilirsiniz.
İlk anda doğru formatı eklediğinizde çoğunlukla devamında herhangi bir sorun yaşamazsınız fakat akışın farklı noktalarında sürekli geliştirmelerin yapıldığı bir projedeyseniz Console kontrollerinizde bu alana da mutlaka göz atmanızı tavsiye ederim.
Bir içeriğin daha sonuna geldik. Umarım amacına ulaşan ve sizler için fayda üreten bir içerik olmuştur. Geri bildirimlerinizi mutlaka bekliyorum.
