SEO Terimleri Sözlüğü
A
Anchor Text: Bir bağlantının tıklanabilir metin kısmını ifade eder. Doğal ve ilişkisel anchor text kullanımı, Googlebot’a hedef sayfa hakkında anlamlı bir sinyal ve ipucu verir.
Arama Niyeti (Search Intent): Bir kullanıcı, bir sorguyu Google’da neden arıyor sorusunun yanıtıdır. Temelde Informational, Navigational, Commercial ve Transactional olarak dörde ayrılabilir. Kullanıcıyı doğru sayfa yapısı ile karşılamak noktasında kritiktir.
Async Yükleme: Web sayfası yüklenirken, JavaScript kaynakların eş zamanlı olarak yüklenmesini ifade eder. JS’ler standart durumda senkronize yani biri tamamlanmadan diğerine geçilmeyecek şekilde yüklenir.
B
Bağlantı (Backlink) Reddetme: Zararlı olduğunu düşündüğümüz ve organik performansımızı negatif etkileyecek backlink’lerin Google’a bildirilmesi sürecidir.
Backlink (Geri Bağlantı): Bir web sitesinin, kelime, görsel ya da açık bağlantı şeklinde başka bir web sitesini referans etmesidir.
Breadcrumb: Web sayfasının hiyerarşik yapısını ve akıştaki yerini gösterir. Kullanıcıların site içerisindeki gezinme deneyimini iyileştirirken ilişkisel internal link akışını güçlendirir.
C
Cache (Önbellekleme): Web sayfalarının daha hızlı erişim sağlamak adına geçici olarak saklanmasıdır. Cache alınan dosyaların belirli bir süre için yeniden yüklenmesi gerekmez. Bu da kullanıcı daha hızlı bir açılış deneyimi sağlar.
Canonical Tag: Bir web sayfasının kaynağını ifade eder. Crawl budget’ın en önemli bileşenlerinden biridir.
Cannibalization: Aynı web sitesine ait birden fazla web sayfasının aynı sorguda rekabet etmesidir. Google’ın kafa karışıklığı yaşadığını ifade eder. SEO performansını negatif etkiler.
CDN (Content Delivery Network): Kullanıcının, web sitesine erişim isteğine ona en yakın sunucudan yanıt verilmesini ifade eder. Yaygın olarak cache’e alınabilen statik içeriklerin dağıtımında kullanılır fakat dinamik içerikler için de tercih edilebilir.
Critical CSS: Kullanıcıya ilk anda bir görünüm sunabilmek adına ihtiyaç duyulan CSS’lerdir. Bu CSS’ler head içerisine alınarak FCP metriğinde gelişim hedeflenebilir.
Crawl Budget (Tarama Bütçesi): Google’ın, bir web sitesini anlamlandırmak, dizine eklemek ve sıralama sonuçlarına dahil etmek adına ayırdığı zamanın sayısal ölçüsüdür.
Crawl Depth (Tarama Derinliği): Web site akışı içerisindeki sayfaların kaçıncı tıklamada yani düzeyde ulaşıldığını ifade eder. Ana sayfa sıfır, başlangıç noktası olarak kabul edilir.
Crawl Request (Tarama İsteği): Bir web sayfasının arama motoru botları tarafından taranması isteğidir. Botların bir revizeyi ya da yeni eklenen bir web sayfasını algılamak için yapılır.
CSS (Cascading Style Sheets): Web sayfalarını oluşturan bileşenlerin stillerini oluşturmaya yarayan ve böylelikle ön yüzdeki görünümü şekillendiren teknolojidir.
CTR (Click Through Rate): Sıralama sonuçlarındaki bir bağlantının tıklama sayısının gösterime bölünmesi ile elde edilir. Pazarda marka olmak, tıklama oranını geliştiren en önemli noktalardan biridir. SEO’nun marka bilinirliğine sağladığı katkı, bu alandaki gelişimi doğrudan destekler.
D
DoFollow: Arama motoru botlarına, bir web sitesinin, başka bir web sitesine verdiği bağlantıyı takip et ve indeksle ipucu verir.
Disallow: Robots.txt içerisinde kullanılır ve botların taramasını istemediğimiz dizin ve/veya web sayfalarını işaretlemeyi sağlar.
Disavow: Organik performansı ve görünümü negatif etkileyeceğini düşündüğümüz backlink’leri Google’a bildirme işlemidir. Aynı zamanda bu işlemde kullanılan txt formatındaki dosyanın adıdır.
E
External (Dış) Link: Bir web sitesinden başka bir web sitesine giden bağlantılardır. Güvenilir ve ilişkiselliği yüksek dış bağlantılar kullanmak, SEO açısından değerli birer sinyaldir.
F
Featured Snippet: Google’ın kullanıcıların search deneyimini iyileştirmek adına sıralama sonuçlarının üzerinden, sıfırıncı pozisyonda konumlandırdığı alandır.
G
Google Algoritma Güncellemeleri: Google’ın kullanıcılarına aradığı sorgu ve arama niyeti özelinde en doğru ve hızlı sonucu sunmak hedefiyle sıralama algoritmasında yaptığı değişimlerdir. Google’ın web sitelerini değerleme düzeyi formülü irili ufaklı güncellemeler ile sürekli değişim gösterir. Temel metrikler aynı kalsa da algoritmadaki ağırlıkları değişir. Bu dönemlerde SERP’deki volatilite yüksek olur ve oturması için güncellemenin tamamlanması hatta sonrasında da bir süre beklenmesi gerekir.
Google Analytics: Web sitesi trafiğini, kullanıcı davranışlarını izleyen, analiz eden ve raporlayan araçtır. Özelleştirilmiş funnel ve hedefler ile anlamlı çıktılar alınır ve pazarlama stratejisi anlamlı bir şekilde beslenir.
Google Search Console: Web sitesine dair hemen her şeyin yer aldığı ve Google’daki performans ve tarama verilerine ilişkin detayların takip edildiği Google tarafından sunulan ücretsiz bir araçtır.
Google Trends: Kategori, lokasyon ve mecra bazında trend olan konuları ve bu konulara ilişkin sorguların takip edildiği ücretsiz bir Google aracıdır.
Google My Business: İşletmelerin Google Haritalar’da görünür olmalarını sağlayan bir araçtır. Sıralama sonuçlarında da görünmesi itibariyle yerel SEO için mutlaka takip edilmesi gerekir. İşletmeye, hizmete ve ürüne ait fotoğraflar, güncel bilgiler, etkinlikler ve iletişim bilgileri gibi tüm detaylara yer verilebilir.
Google PageSpeed Insights: Google’ın 2010 yılında tanıttığı, web sayfalarının yüklenme süreleri ve performanslarına ilişkin detay çıktılar sağlayan ücretsiz bir SEO aracıdır.
GZIP: Web sayfalarını ve diğer web kaynaklarını sıkıştırmak için kullanılan bir tekniktir. GZIP sıkıştırması sayfa yükleme hızını artırarak kullanıcı deneyimini ve dolayısıyla SEO performansını iyileştirir.
H
Heading Tag: HTML’de başlıkları belirtmek için kullanılır. 1’den başlayarak 6’ya kadar gider. Googlebot’ın OnPage (Site İçi) kırılımda sinyal aldığı alanlardan biridir. Hiyerarşiye ilişkin ipucu vermesi itibariyle değerlidir.
HSTS (HTTP Strict Transport Security): Browser’dan gelen request’leri doğrudan https olarak yönlendirerek http kullanımını engeller ve böylelikle daha güvenli bir web deneyimi sunar.
HTTPS (HyperText Transfer Protocol Secure): Web sayfasının tarayıcıya güvenli bir bağlantı üzerinden yanıt vermesini sağlayan protokoldür. HTTP’ye SSL şifreleme eklenmesi ile oluşur.
HTTP Header: Sunucu ve tarayıcı arasında ek bilgi iletmek için kullanılan HTTP isteği veya yanıtının bir parçasıdır. Hreflang, cache-control gibi başlıklar, içerik dili belirleme ve sayfa önbellekleme stratejilerinde önemli rol oynar.
I-İ
Internal (İç) Link: Kullanıcıların web sayfaları arasında geçiş yapmalarını sağlayan bağlantılardır. Arama motoru botlarının web sayfalarını anlamlandırma düzeyini güçlendirmek için de kullanılır.
İçerik Optimizasyonu: Yayında olan bir içeriğin pozisyon kazandığı sorgular, performans metrikleri, trendler ve kullanıcı dönüşüm eğiliminin incelenmesi sonucunda kapsamının anlamlı bir biçimde değiştirilmesi ve/veya genişletilmesidir. Özellikle bilginin sürekli güncellendiği konular ve performans vermeyen içerikler için bu bakış açısına sahip olmak değerlidir.
J
JS Defer: Web sayfaları yüklenirken keşfedilen JavaScript’lerin es geçilip sayfa oluşturulduktan sonra çalıştırılmasıdır. Script arka planda indirilir fakat çalıştırılmaz. Bu kaynakların site hızı üzerindeki negatif etkisini ortadan kaldırmak adına kullanılır.
K
Kırık Link: Web sitesi akışı içerisindeki bir bağlantıya ulaşılamaması durumudur. Kullanıcı ve arama motoru botlarının gezinme deneyimini negatif etkiler.
Kalıcı Bağlantı (Permalink): Bir web sayfasının sabit URL’ini, adresini ifade eder. İçerik yönetim sistemlerinde (CMS) sıklıkla kullanılır. Kullanıcının ve botların web sayfasının kapsamını anlamasına yardımcı olur.
L
Looker Studio: Google’ın ücretsiz sunduğu güçlü bir veri görselleştirme aracıdır. Yalnızca SEO değil web’deki tüm veri kaynakları için için özelleştirilebilir gösterge panelleri ve raporlar oluşturmaya olanak tanır. Organik trafik, anahtar kelime sıralamaları ve dönüşüm oranları gibi SEO performans göstergelerini izlemek için kullanılır.
Long Tail Keyword (Uzun Kuyruklu Kelime): En az üç kelimenin bir araya gelerek oluşturduğu sorgulardır. Çoğu zaman rekabet daha düşüktür. Kullanıcının arama niyetinin belirgin olması itibariyle dönüşüm oranlarında pozitif etkisi vardır.
Link Building (Bağlantı İnşası): Web sitesinin bağlantı sayı ve kalitesini artırmaya yönelik aksiyonların bütünüdür. Trend’lerden yararlanmak, partnerlik anlaşmaları yapmak, misafir yazar fırsatlarını değerlendirmek, ürün ve hizmet incenemelerinden faydalanmak ve daha birçok tekniği içerisinde barındırır. Ücretli alımlar da bu kapsamda değerlendirilir.
M
Meta Tag: HTML’in head tag’leri içerisinde yer alır ve arama motoru botlarına ve tarayıcıya web sayfasıyla ilgili ipuçları verir.
N
Negatif SEO: Bir web sitesinin organik görünürlüğü ve performansına zarar vermek adına yapılan art niyetli aksiyonların bütünüdür.
NoFollow: Arama motoru botlarına bir bağlantının takip edilmemesi gerektiğini ifade eder. SEO açısından değer aktarımı sağlamaz.
O
On-Page SEO: Meta ve heading tag’lerin optimizasyonu, internal link akışının geliştirilmesi, keyword cannibalization’ın önlenmesi, içeriğin optimize edilmesi ya da kullanıcı deneyiminin iyileştirilmesi gibi aksiyonların yani site içerisindeki geliştirmelerin bütününü ifade eder.
Off-Page SEO: Site dışındaki SEO aksiyonlarını ifade eder. Zararlı olduğunu düşündüğümüz backlink’lerin Google’a bildirilmesi, hedef kitlenin yer aldığı alanlarda görünür olmak ve bütüncül bir bakış açısıyla dijital dünyada marka bilinirliğini ve backlink kazanımını desteklemek gibi aksiyonları bu kapsamda değerlendiririz.
Open Graph: Bir web sayfasının, sosyal medya platformlarında daha zengin ve yapılandırılmış bir görünüm ile paylaşılmasını sağlayan meta tag’lerdir. Anlamlandırma sürecini desteklemesi itibariyle önemlidir. Özellikle etkileşim düzeyi yüksek web sayfalarında profesyonel bir görünüm adına da tercih edilmesi gerekir.
Organization Schema: Bir kuruluş hakkında yapılandırılmış veri sağlayan schema.org işaretlemesidir. Arama motorlarının şirket bilgilerini daha iyi anlamasına yardımcı olur ve zengin sonuçlar oluşturma potansiyeli taşır.
Otorite Sayfalar (Authority Pages): Hedef kelime gruplarında Google’daki performansı ile fark yaratan ve çoğu zaman güçlü referans bağlantılara sahip olan web sayfalarıdır. SEO stratejisinde doğru internal link konumlandırılması ile akışı beslemek için kullanılması gerekir.
P
Preconnect: Tarayıcıya, yakında belirli bir kaynağa bağlanılacağını önceden bildiren bir kaynak ipucudur. SEO açısından, sayfa yükleme hızını artırarak kullanıcı deneyimini ve dolaylı olarak sıralama potansiyelini iyileştirir.
Preload: Web sayfası yüklenirken belirli kaynakların (fontlar, görseller ve CSS dosyaları gibi) önceliklendirilmesini sağlar. Böylelikle sayfanın yükleme performansını artırır ve daha iyi bir deneyime yardımcı olur.
Product Schema: Ürün bilgilerini arama motorlarına yapılandırılmış formatta sunan bir schema.org işaretlemesidir. Ürün fiyatı, stok durumu gibi bilgilerin SERP’lerde görünmesini sağlayarak CTR’de gelişime temas eder.
R
RankBrain: Google’ın SERP’i şekillendirirken kullandığı AI sistemidir. Karmaşık sorguları daha iyi anlama hedefiyle çalışır. Doğal dil yorumlara ve makine öğrenimi yeteneklerini kullanılır. Kullanıcıya aradığı sorgudaki sonuçları en doğru niyet ve en kısa sürede göstermeyi hedefler.
Rekabet Analizi: Rakiplerin güçlü ve zayıf yönlerini tespit etmek, onların görünür olduğu ve fark yarattığı fakat bizim yer almadığımız büyüme fırsatlarını ortaya koymak, organik performans trendlerini yakından takip etmek, kullanıcıyı nasıl karşıladıklarını incelemek ve genel kanının aksine SEO’da zayıf yönlerden ziyade doğru yaptıkları ve karşılığını aldıkları güçlü yönlere odaklanmak adına yapılan analizdir.
Rich Result Test: Google’ın yapılandırılmış verileri test etmek için sunduğu bir araçtır. SEO uzmanlarının schema markup’larını doğrulamasına ve potansiyel zengin sonuçları görmesine olanak tanır.
Robots Tag: HTML meta tag’lerden biridir. Web sayfalarının taranabilirlik ve indeksleme kabiliyetlerini arama motoru botlarına ifade eder. Head içerisinde konumlandırılır.
Robots.txt: Crawl akışını yönetmek için kullanılan txt formatında dosyadır. Ana dizinin altında konumlandırılmalıdır. Birkaç temel kod parçasına sahiptir. Tarama izinleri botlar için özelleştirilebilir.
S
Search Intent (Arama Niyeti): Bir kullanıcının, bir sorguyu hangi amaçla aradığının yanıtıdır. Bilgi, marka, ürün ya da dönüşüm odaklı olabilir. SEO’da stratejinin ilk adımında mutlaka odaklanılması gerekir. Aksi takdirde kelime gruplarını doğru sayfa yapılarıyla hedeflemek mümkün değildir.
SERP (Search Engine Result Page): Arama motorunda bir sorgu aradığımızda karşımıza çıkan sonuçların yer aldığı sayfanın bütünü.
SEO Audit: Web sitesinin arama motoru optimizasyonu açısından güçlü ve zayıf yönlerini belirleyen, teknik sorunları, içerik kalitesini ve backlink profilini değerlendiren kapsamlı bir inceleme sürecidir. SEO performansını artırmak için önemli fırsatları ortaya çıkarır.
SEO Dostu URL: URL yapılarının sade, anlaşılır ve sayfanın içeriğiyle ilgili ipucu verdiği ideal senaryodur.
Sitemap (Site Haritası): Botların web sayfalarımıza daha kolay bir şekilde ulaşabilmesi adına hazırlanan xml formatındaki yönergedir. Taranmasını istediğimiz URL’lerin tümünü kapsamalıdır.
Structured Data (Yapılandırılmış Veri): Arama motoru botlarının anlamlandırma düzeyini iyileştiren ve sıralama sonuçlarındaki görünümü şekillendirerek tıklama oranlarını geliştirmeyi hedefleyen yapıdır.
Subdomain (Alt Alan Adı): Alan adının altında konumlandırılan alt alan adını ifade eder. Örneğin; erentcolak.com.tr domain, seo.erentcolak.com.tr bir subdomain’dir.
T
U
V
Y
Yandex Metrica: Yandex tarafından sunulan, web sitesi trafiğini ve kullanıcı etkileşimlerini detaylı olarak analiz eden ücretsiz bir web analitik aracıdır.
YMYL (Your Money Your Life): İnsanların finansal durumunu ve sağlığını etkileyebilecek bilgiler barındıran web sayfalarını değerleme konusnuda Google normalden çok daha hassas davranır ve yüksek standartlara sahiptir. Google’ın bu yaklaşımını da YMYL ile açıklarız. Sağlık, finans ve para yönetimi, hukuki bilgiler, güvenlik vb. sektörleri bu kapsama dahil ederiz. Dolayısıyla bu odaktaki bir web sitesinin SEO operasyonunu yürütüyorsak hata yapma olanağımız yoktur. Sürecin her aşamasında meslek profesyonelinden destek almak gerekir.
Z
#1-9
301 Yönlendirme: Bir web sayfasının, çeşitli nedenlerden ötürü başak bir web sayfasına kalıcı olarak yönlendirildiğini işaretleyen yanıt kodudur.