Herkese merhaba.
Büyük bir bahçeniz olduğunu ve bu bahçede birbirinden değerli çiçekler yetiştirdiğinizi düşünün.
Bir sabah uyandığınızda, yan yana ekilen aynı türden çiçeklerin birbirleriyle rekabet etmeye başladığını görüyorsunuz.
Bu rekabetin doğal bir sonucu olarak her biri daha fazla güneş ışığı ve su istiyor, bu da nihayetinde hepsinin sağlığını tehlikeye atıyor.
İşte bu, dijital dünyanın bahçesi olan web sitenizde karşılaştığınız keyword cannibalization yani birden fazla sayfanın, aynı anahtar kelime için birbiriyle rekabet etmesi durumu.
Bugün, Google’ın web sayfalarımızı değerlerken kafa karışıklığı, anlamlandırma ve otorite problemi yaşadığının net bir göstergesi olan keyword cannibalization’a (anahtar kelime yamyamlığı) ilişkin merak edilen tüm detaylara değineceğim.
Hazırsanız başlıyorum.
Keyword Cannibalization Nedir?
Keyword cannibalization’un çok basit bir tanımı var.
Birden fazla web sayfasının aynı keyword için Google’da sıralanması ve rekabet etmesine keyword cannibalization denir.
Örneğin; erentcolak için baktığımızda; “wordpress site haritası sorgusunda Site Haritası (Sitemap) ve WordPress’te Site Haritası Nasıl Oluşturulur? web sayfaları rekabet ediyor olsaydı, bu bir keyword cannibalization olurdu.
Keyword cannibalization’ın işaret ettiği en önemli şey, Google’ın web sayfalarımızı anlamlandırırken yaşadığı kafa karışıklığı ve soru işaretidir.
Eğer web sitemizde bu durumla karşı karşıyaysak, belirli sorgular özelinde Google’a hedef sayfalardan yeterli ve anlamlı ipuçları gönderemediğimiz sonucu çıkarmamız gerekir.
Bu kafa karışıklığının birkaç nedeni olabilir. Bu nedenlere bakmadan önce keyword cannibalization’nun gerçekten ne olduğuna bakalım.
Keyword Cannibalization Gerçekten Bir Sorun Mu?
“Bu harika bir şey değil mi? Bir kelimede iki web sayfam Google’da çıkıyor? Neden sorun olsun ki?” diye düşünmek gayet doğal. Fakat sonuçlar, aldığımız çıktılar ve performans kayıpları bunun bir problem olduğunu söylüyor.
Keyword cannibalization, kesinlikle üzerinde durulması, takip edilmesi ve çözümlenmesi gereken bir sorundur. Bazı durumlarda, özellikle otorite ve performansı yüksek web sitelerinde, sorun olmaktan uzaklaştığı anlar olabilir.
Bir örnekle açıklamam gerekirse.
Teknolojik ürünler satan ve hayli geniş kapsama sahip bir e-ticaret sitesinde “Samsung galaxy z fold 4” sorgusunda ürün sayfalarının birbiriyle rekabet etmesi çok doğaldır.
Eğer web sitesi bu alanda otorite Kabul ediliyor ve alt toplamda belirgin performans sunuyorsa, genellikle cannibalization olmasına rağmen ürün sayfaları SERP’de iyi performans verir.
Bu gibi durumlarda cannibalization sorun olmaktan kısmen uzaklaşır.
Elbette bu, sorgunun ne olduğuna ve bu sorguyu karşıladığımız sayfa yapılarına da bağlıdır. İki durumu bağımsız düşünmek hata olur.
Web’deki cannibalization sorunları içeisinde bu örnek küçük bir alanı kapsıyor. Dolayısıyla büyük sorun teşkil eden, web sayfalarının performansını engelleyen diğer alandan devam edelim.
Neden Bu Sorunla Karşılaşıyoruz?
Keyword cannibalization’nun temel nedeni, web sayfalarının kurgulanmasındaki stratejik eksiklerdir. Hangi sorguyu, nereden hedeflemeliyim? sorusuna doğru yanıt vermeyen stratejiler, cannibalization’a zemin hazırlar.
Burada şunu da söylemek gerekebilir. İlk anda Google’ı ve kullanıcı %100 anlayacak bir strateji de inşa edemeyebiliriz. Fakat başarı oranı önemlidir. Hedef birçok sorguda cannibalization görülüyorsa content ve site structure stratejinizi gözden geçirmenizi öneririm.
Cannibalization’ın nedenlerini şu şekilde özetleyebilirim;
1- Benzer İçeriklere ve/ve Ortak Noktalara Sahip Web Sayfaları: Birbirine yakın iki konuya temas eden ya da birinin diğerini kapsadığı web sayfalarında cannibalization ile sıklıkla karşılaşılır.
Genel görünümde içerikler ve sayfalar farklı olsa da, belirli alanlarda kesişmeleri, Google için yeterli olabilir. Bu gibi durumlarda genelde kapsayıcı sayfa, daha detay bir alana temas eden sayfaya ilişkin de detaylar içerir.
Bu noktada iyi bir örneğim var.
Her ikisi de sesletim bozukluğu olan artikülasyon ve fonolojik bozukluklar farklı web sayfalarına sahip ve bu web sayfalarının odağı doğrudan cover etmek istediğim alanla ilgili. Fakat ortak bir noktalarının olması ve fonolojik bozukluklar sayfası içerisinde artikülasyon ile farklarına değinmek Google’a yetişmiş gibi duruyor.
Bir süredir belirli aralıklarla fonolojik bozukluklar sayfasını “artikülasyon nedir” sorgusunda tetikliyor.
Dolayısıyla bazen ufak ortak noktalar dahi Googlebot’da kafa karışıklığına neden olur. Bunu önlemek adına ilişkiselliğe sahip web sayfaları arasında doğrudan text üzerinden internal link geçişlerini değerlendirmek önemli.
Bir örnek de belirli bir alana odaklanan web sayfasının, kapsamı daha geniş bir web sayfası ile cannibalization yaşamasına vermek istiyorum.
Aşağıdaki grafikte “alkollü araç kullanma cezası 2024” sorgusunda doğrudan bu sorguyu hedefleyen web sayfası olmasına rağmen Google’ın daha geniş kapsamda tüm trafik cezalarını hedefleyen web sayfasını da sıralama sonuçlarına dahil etme eğiliminde olduğunu görüyoruz.
Odak alan itibariyle benzer web sayfalarıyla, kesiştikleri bir nokta var ve bu iki etkenin varlığı Google için yeterli.
Özetle, cannibalization için web sayfalarının yoğun ölçüde benzer içeriğe ya da kesişime sahip olmasına gerek yok. Birkaç belirgin alan ve noktadan sinyal alabiliyor Google. Tabi burada kritik olan performansı ne ölçüde etkilediği ve müdahale gerekliliği.
Her halükadarda doğru anlamlandırma için web sayfaları arasındaki geçişte internal link öneririm, en basit aksiyon bu olur. Daha kritik sorgular ve problemler için sayfaların kapsamını değiştirmek gerekir. Buna çözüme yönelik öneriler kısmında ayrıca değineceğim.
2- Web Sayfasının İçerik ve Kapsamının Yeterli Olmaması: Bir web sayfası thin content ise ya da intent’i karşılamaktan uzak bir yapı ve kapsama sahipse, Google’ın hedef sorgularda kafa karışıklığı yaşaması muhtemeldir.
Bu ifade elbette tüm kısa içeriklerde cannibalization görülür demek değildir. Kritik olan, web sayfasının tasarımını, içeriğini ve kapsamını belirlerken kullanıcı beklentilerini yani search intent’i ve Google’ın değerleme düzeyini dikkate almaktır.
Hedef sayfamızın kapsamını anlamlı biçimde genişleterek bu problem ortadan kaldırabiliriz. Tabi bunun için veriye dayalı kapsamlı brief çalışmak gerekir.
3- Hedef Sayfanın Akışta Olmadığı Durumlar: Bir kelimeyi doğrudan hedefleyen sayfaya sahip olmadığımız durumlarda da cannibalization görürüz. Google, bu kelimeyi en yakın gördüğü sayfadan sıralama sonuçlarına alır. Haliyle bu sayfa da sürekli değişir ve sorguda birden fazla sayfa değerlenir.
Bu durum genelde çok iyi büyüme fırsatı barındırır. Google’ın anlamlandırmaya yakın olduğu sorguları tespit ederek doğru sayfa yapılarıyla gittiğimizde hızlı bir gelişim ve trafik katkısı görme ihtimalimiz yüksektir.
4- Otorite Problemi ve Web Sayfalarının Akıştan Yeterince Beslenememesi: Web site mimarisini Googlebot’a doğru bir şekilde ifade edemediğimiz senaryolarda da cannibalization ile karşılaşırız. Bir de bu durumun üzerine yanlış kurgulanan backlink stratejisi eklendiğinde, web sayfaları arasındaki otorite farkı cannibalization’ı daha da derinleştirir.
Doğru sorguyu doğru sayfa yapısından hedefliyor olmamıza rağmen cannibalization görüyorsa, otorite farkını dikkate almalı ve “bu web sayfası akıştan yeterince besleniyor mu?” sorusunu sormalıyız.
Bu soru da bizi doğru site mimarisi ve ilişkisel internal link akışına götürüyor. Google, akışta ulaşamadığı ve çok az taradığı bir web sayfasına daha az değer verebilir. Bu da daha otoriter bir web sayfasının aslında hedeflemediği bir sorguda sıralama kazanmasına ve cannibalization yaşanmasına neden olur.
5- Crawl Kurgusundaki Teknik Hatalar: Kapsamı geniş e-ticaret sitelerinde kategori filtreleri, ürün sıralama fonksiyonları ya da pagination kurgusundaki eksikler dolayısıyla cannibalization’a sıklıkla rastlarız. Birbiriyle aynı onlarca sayfa yarattığımızda Google’ın kafa karışıklığı yaşaması gayet doğaldır.
Tabi filtrelerden organik trafik hedeflediklerimiz de olabilir. Bunları ayrıştırmak, yapı müsade ediyorsa özelleştirerek akışa kazandırmak gibi aksiyonlarla cannibalization ortadan kaldırılabilir.
Peki bu nedenlerin yarattığı kafa karışıklığı nasıl ortadan kaldırabiliriz?
Keyword Cannibalization’ın Çözümüne Yönelik Öneriler
Yukarıdaki satırlarda yer yer çözüme yönelik önerilere yer vermeye çalıştım fakat burada kısaca bir toparlamak istiyorum.
Cannibalization sorunu gayet basit birkaç aksiyon ile çözülebilir. Kritik olan, Google’ın bu aksiyonları anlamlandırma süresi ve vereceği reaksiyonunun etki düzeyi yani position’larda yaratacağı değişimdir.
Soruna yönelik çözüm önerilerini nedenlerin şekillendirmesi gerekir. Bu yüzden öncelikle neden bu sorunu yaşıyorum sorusuna yanıt vermeliyiz. Yanıtımız, çözüm önerisine gitmemizi sağlayacak.
Elbette tüm nedenler için kullanabileceğimiz ortak teknikler de var. Bunlardan en önemlisi; hedef web sayfalarını alanındaki otoritesini desteklemek adına Off Page SEO stratejisi içerisine dahil etmek.
Bu aynı zamanda doğrudan otorite problemi ve web sayfalarının akıştan yeterince beslenememesi ile de ilişkili.
Hem site içi hem site dışı konumlandırmada tüm sayfaların sağlıklı ve ilişkiselliği yüksek bir şekilde beslenmesini sağlamak değerli.
Bir ipucu olarak dinamik Footer veya Sidebar yapısına işaret edebilirim. Googlebot’u her seferinde farklı bir akışla karşılamak ve tüm web sayfalarının crawl akışına aktif şekilde dahil olmasını sağlamak önemli.
Benzer içeriklere ve/veya ortak noktalara sahip web sayfaları cannibalization yaşıyorsa, performans hedeflemediğimiz web sayfasından, performans hedeflediğimiz web sayfasını internal link akışı ile beslemek iyi bir seçenek. Yine bu ortak noktayı minimize etmek adına content’e müdahale etmek de gerekebilir.
Otorite problemi ve web sayfalarının akıştan yeterince beslenememesi nedeniyle karşılaştığımız cannibalization’ın çok basit bir şekilde akışa yeni web sayfaları kazandırarak çözebiliriz.
Crawl kurgusundaki teknik hatalar içinse robots tag’leri ve robots.txt’yi kullanmak ve elbette ihtiyaç duymadığımız yapıların canonical’larını doğru alana işaretlemek yeterli olacaktır.
Minik bir case’den örnek vermek istiyorum.
Kategori sayfalarındaki marka filtrelerinin ayrı URL’ler olarak işaretlendiği ve servis edildiği bir yapıda aşağıda sıraladığım marka ve kategori URL’leri marka odaklı sorgularda cannibalization yaratıyordu.
domain.com/vogue
domain.com/kadin-gunes-gozlugu?marka=vogue
domain.com/erkek-gunes-gozlugu?marka=vogue
Tüm markalarda yaşanan bu durumu düzeltmek adına ?marka parametrelerinin canonical’larını kategori sayfası olarak düzenledim. Ve sorun ortadan kalktı.
Crawl akışına müdahalelerde ihtiyaca yönelik nokta müdahaleler yapmak yeterlidir. Google’ın content’e kıyasla daha hızlı algıladığını ve anlamlandırdığını söyleyebilirim.
Keyword Cannibalization Sorununu Nasıl Tespit Ederiz?
Cannibalization’ın etkilerinden, neden kaynaklanabileceğinden ve çözüm önerilerinden bahsettikten sonra yine kritik bir nokta, sorunu nasıl tespit edecebileceğimiz ile devam ediyorum.
Birbiri ile rekabet eden ve/veya aynı sorgudan tetiklenen web sayfalarını yakalamak için kullanabileceğimiz alternatif yöntemler var. Tahmin edeceğiniz gibi bunların önemi bir kısmı ücretli, bir kısmı da ücretsiz tool’larda kullanabiliyor.
Kullanımı müthiş kolay olması dolayısıyla en sevdiğim tool ve yöntemden başlıyorum; Seomonitor.
Seomonitor’un temel işlevi kelimelerin position’larını takip etmek fakat tool’da bundan çok daha fazlası var.
Tool, takip ettiğimiz kelimeler içerisinde cannibalization sorunu yaşayanları akıllı bir filtre ile zahmetsiz bir şekilde sunuyor. Bunu yaparken de Google’da hangi web sayfalarının ne zaman yer değiştirdiğini ve bu değişimden position’ın nasıl etkilendiğini de veriyor. Dolayısıyla anahtar teslim bir iş yapıyor.
Geriye bu sorguları ayrıştırmak, cannibalization’nun nedenlerini bulmak ve çözüm için gerekli aksiyonları almak kalıyor.
Diğer ücretli alternatiflerden olan Ahrefs ve/veya Semrush ile devam edelim. Bu tool’larda da cannibalization yaşanan sorguları rahatlıkla bulabiliriz.
Ahrefs’de hangi kelimelerin birden fazla URL ile listelendiğini bulmak için Multiple URLs only filtresini kullanmalıyız. Bu filtre ile yalnızca birden fazla URL’in sıralandığı sorguları ayrıştırabiliyoruz.
Cannibalization’ın görüldüğü çok fazla sorgu varsa önceliklendirme ile gitmek en doğrusu. Trafik katkısı, eşleşme düzeyi ve sektörel prestiji dikkate alarak sorgular önceliklendirilebilir.
Eğer Ahrefs’de kelimelerin pozisyonlarını takip ediyorsanız, aynı filtreyi oradaki ekranda da kullanabilir, trafik katkısına ilişkin daha hızlı bir görünüm elde edebilirsiniz.
Semrush’a da bakalım çok kısa. Semrush’da Position Tracking özelliğini kullandığımız projelerde Seomonitor’de olduğu gibi sorun yaşanan sorguları görebiliriz. Tool otomasyon ile bu sorguları ayrıştırır.
Gördüğünüz üzere ücretli tool’larda çok hızlı ve zahmetsiz bir şekilde cannibalization yaşayan keyword’leri alabiliyoruz.
Peki ücretsiz tool’lar ve manuel kontrol ile bunu nasıl yapabiliriz?
Öncelikle şunu söylemeliyim, manuel kontrol ile bunu yapabilmek kapsamı geniş web sitelerinde pek gerçekçi bir yaklaşım değil. Küçük ve orta büyüklükte web sitelerinde ise sınırlı bir alanda yapılabilir çünkü zahmetli bir iş.
Search Console’da Pages bölümündeki verileri sorgu özelinde filtreleyerek (tam sorgu filtresi atmalıyız ki en net veriyi alalım) bir sorguda hangi web sayfamızın Impression ve Click aldığını görebiliriz.
Böylelikle sorgu özelinde kafa karışıklığı yaşanan URL’ler ortaya çıkar. Artık veriyi anlamak ve sorunun hangi dönemde yaşandığını görmek adına detaylara bakabiliriz.
Problemin ne zaman görüldüğüne detaylı bakmak adına sayfa bazlı gitmek gerekiyor. Sorgu + sayfa filtresi ile sayfanın ilgili sorguda gösterim ve tıklama aldığı dönemlere bakalım.
Her şey harika fakat önemli bir şey eksik? Hangi sorguya bakmamız gerektiğini nasıl bileceğiz?
KPI kelimeleri takip etmek iyi bir seçenek. Stratejimiz için en önemli kelimeleri daha da küçük bir havuza indirerek ilerleyebiliriz. Kontrol esnasında birden fazla URL görürsek cannibalization’ı yakalarız.
Diğer seçenek ise Console datasına Landing Page kırılımında bakmak ve performansı izlemek. Eğer bir URL’nin performansında belirgin negatif değişim görüyorsak, bunu control ederek cannibalization’ın varlığını araştırabiliriz.
Tabi bunun için sorgunun performansında bir değişim olmaması gerekir. Sorgu aynı kalırken, URL’in performansı geriliyorsa burada cannibalization vardır.
Bunu tespit ettikten sonra çözüme yönelik aksiyon alarak devam edebiliriz.
Bu bölümü de tamamladığımızda göre yanıtını merak edebileceğinizi düşündüğüm soruları yanıtlandırmaya geçiyorum.
Keyword Cannibalization’ı Önlemek Mümkün Müdür?
Evet, doğru bir site mimarisi ve içerik stratejisi ile keyword cannibalization büyük ölçüde önlenir. Tabi istisnalar da mevcuttur. İstisnalara bakmadan önce “doğru” mimari ve stratejiye değinmek istiyorum.
SEO stratejisi çalışırken “hangi kelime gruplarına odaklanacağım?” sorusunun devamında “bu kelime gruplarına hangi web sayfalarından odaklanmalıyım?” gelmelidir. Bu iki soruya veriler ve gözlemler eşliğinde yanıt verdikten sonra cannibalization büyük ölçüde ortadan kalkar.
Tüm kelimeler için bunu yapmak elbette imkansızdır. KPI sorgular, ana kategori ya da hizmetler, dönüşümün yüksek olacağını düşündüğümüz informational sorgular vb. önceliklendirebiliriz.
Bir içerik stratejisi çalışırken akışta yer vermeyi planladığımız içerik başlıkları ile hangi sorguları cover etmek istediğimizi belirlemiyorsak, yanlış bir yoldayız demektir.
SEO’nun her alanında olduğu gibi burada da somut hedefler ve veriler ile ilerlemenizi tavsiye ederim. Böyle yaptığınız sürece web sayfalarının birbiriyle rekabet etmesini belirgin ölçüde önceleyeceğinize eminim.
Şimdi istisnalara dönelim.
E-ticaret siteleri bu istisnaları oluşturur. Özellikle ürün bazlı search’lerde cannibalization probleminin önlemenin bir yolu yoktur çünkü bir ürünün birden fazla varyantı vardır.
Varyantları tek bir ana ürün sayfasından sunmak ilk akla gelen seçenek olsa da bu da kullanıcı deneyimini ve overall ürün gamına ilişkin görünümü negatif etkiler.
E-ticaret sitelerinde content’in yani kullanıcının tüketeceği şeyin ürün olduğunu düşünerek cannibalization’ın bu durum özelinde daha ufak bir problem olduğunu söyleyebilirim.
Web sitesinin bütününde yaratılan değer, performans ve otorite ürün sayfalarını da doğrudan besler. Güçlü ürün sayfalarına sahip olduğumuzda cannibalization yaşansa dahi web sitemiz trafik almaya devam eder.
Aksi senaryoda ise yukarıda sıraladığım çözüm yöntemlerini kullanarak ürün sayfalarına müdahale etmek gerekir.
Özetle, olduğu gibi bırakmak mı yoksa müdahale etmek mi sorusunun yanıtı case’e göre değişiyor. Tek bir doğru ya da yanlış yok bu noktada.
Bir içeriğin daha sonuna geldik. Umarım amacına ulaşan ve sizler için fayda üreten bir içerik olmuştur. Geri bildirimlerinizi mutlaka bekliyorum.
